SATIP GERİ KİRALAMA (SALE AND LEASE BACK)
Finansal Kiralama Kanunu ile finansal kiralama şirketlerinin satıp geri kiralama işlemlerini (Sale and Lease Back) yapabilmelerine daha önceden imkan sağlanmıştı. Firmalar satış ve geri kiralama yöntemini genellikle nakityaratmak için kullanıyorlar. Bu tür leasing işlemlerinde kiralama konusuekonomik değer, bu değerin sahibi işletme tarafından leasing şirketine satılıyorve yapılan bir leasing sözleşmesi ile geri kiralanıyor. Bu işlem sonucundaişletmenin bilançosunda duran varlıkları azalırken, buna karşılık dönenvarlıklarında bir artış meydana geliyor. Sonuç olarak, firma elindeki duranvarlığa karşılık bir kredi kullanmış oluyor.
Geçtiğimiz günlerde (02.08.2013 tarihinde) yayımlanarak yürürlüğe giren (kamuoyunda bilinenadıyla) torba kanun ile bu kapsamındaki taşınmazların geri kiralanma amacıyla ve sözleşme sonunda geri alınması şartıyla finansal kiralamaşirketlerine satışı ve bu taşınmazların finansal kiralama şirketlerince tekrar devralındığı kuruma satışından doğan kazançların tamamı kurumlar vergisinden istisna edildi. Böylelikle; “satış ve ger ikiralama” işlemlerinin önündeki kurumlar vergisi engeli kaldırılmış oldu. Aynı şekilde KDV kanununda da paralel bir düzenleme yapılarak bu işlemler KDV’den istisna edildi.
Diğer taraftan finansal kiralama sözleşmeleri ve bu sözleşmelerin devrine vetadiline ilişkin kâğıtlar ile bunların teminatı amacıyla düzenlenen kâğıtlardan damga vergisi, bu kâğıtlarla ilgili yapılacak işlemlerden harç alınmıyor.Ayrıca satıp geri kiralama yöntemi ile yapılan kiralama sözleşmeleri kapsamında kiralanan taşınmazların sözleşme süresi sonunda kiracı adına tapuya tescili tapu harcından müstesna, sadece ilk satış da düşük oranlı (2013 yılı için Binde 4,55) bir tapu harcı uygulanıyor.
Bu uygulama ile özellikle aktifindegayrimenkul bulunan firmalar için önemli bir finansman imkanı sağlanmış oldu. İşletmesermayesi açığı olan şirketler aktiflerindeki gayrimenkulleri leasing şirketinesatıp, satış bedelini peşin olarak leasing şirketinden tahsil ederekbilançolarını likit hale getirebilecekler ve ortaya çıkan bu fonu işletmesermayesi olarak kullanabilecekler. Diğer taraftan leasing şirketine olanborçlarını ise uzun vadeye yayılmış finansal kira bedelleri şeklindeödeyebilecekler. Daha önceden var olan fakat vergisel yükler nedeniyleuygulanma imkanı bulunmayan bu işlemin önündeki tüm vergisel engeller kaldırıldı.
Fakat önemli bir ayrıntı var. Kurumlar Vergisi Kanunundan istisna olan bu satışa ilişkin kazancın tamamı satışın yapıldığı yılı izleyen beşinci yılın sonuna kadar pasifte özel bir fon hesabında tutulacak. İstisna edilen kazanç beş yıl içinde sermayeye ilave dışında herhangi bir şekilde başka bir hesaba nakledilmeyecek veya işletmeden çekilmeyecek. Aksi takdirde zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler ziya auğramış sayılıyor. Aynı süre içinde işletmenin tasfiyesi halinde de bu hüküm uygulanıyor. Bu uygulamadan kurumlar vergisi mükelleflerinin yararlanması çok avantajlı hale geldi. Gelir vergisi mükelleflerinin Saleand Lease Back işlemleri sırasındaki karları vergiden istisna olmadığından avantajlı olduğu pek söyleyenemez.
Şadi Çetin
20.08.2013
